Αξιοποίηση της Συναισθηματικής Νοημοσύνης για τη Διαχείριση των αλλαγών στις ΜμΕ κατά τη Βιομηχανία 5.0
Οι δεξιότητες διαχείρισης της αλλαγής έχουν γίνει πολύ πιο σημαντικές στο πλαίσιο της βιομηχανίας 5.0, η οποία συνδυάζει τις προηγμένες τεχνολογίες με την ανθρωποκεντρική καινοτομία. Η βιομηχανία 5.0 στοχεύει στην επίτευξη ισορροπίας μεταξύ της αυτοματοποίησης και της ανθρώπινης δημιουργικότητας, με ιδιαίτερη έμφαση στη συναισθηματική ευημερία των ανθρώπων. Η καινοτομία σε αυτή τη βιομηχανία αρθρώνεται έτσι στις προσωπικές σχέσεις και τη συνεργασία. Η πρόκληση παραμένει το πώς οι ΜμΕ θα πλοηγηθούν στις αλλαγές. Η συναισθηματική νοημοσύνη -η ικανότητα κατανόησης, χειρισμού και επίδρασης των συναισθημάτων- φαίνεται να είναι ένα σημαντικό εργαλείο τόσο για τους ηγέτες ανθρώπινου δυναμικού όσο και για τους εργαζόμενους στις προσπάθειές τους να διασφαλίσουν ότι οι οργανισμοί μπορούν να προσαρμοστούν ομαλά σε νέους τρόπους εργασίας.
Ο ρόλος της ΣΝ στη διαχείριση της αλλαγής
Η συναισθηματική νοημοσύνη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της αλλαγής, καθώς παρέχει στους επαγγελματίες του τομέα των ανθρώπινων πόρων τα εφόδια για να φροντίσουν επαρκώς το εργατικό δυναμικό τους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αλλαγής. Η αλλαγή, ειδικά καθώς η τεχνολογία κινείται τόσο γρήγορα σήμερα, συχνά πρόκειται να καθυστερήσει από κάποια αβεβαιότητα που θα δημιουργήσει άγχος και αντίσταση. Το μοντέλο ΣΝ του Goleman (1995) υποστηρίζει ότι η αυτογνωσία και η αυτορρύθμιση αποτελούν βασικές ικανότητες για την υποστήριξη του ηγέτη ώστε να διαχειρίζεται τη δική του συναισθηματική αντίδραση στην αλλαγή και, με το παράδειγμά του, να καθησυχάζει τους εργαζομένους. Η ενσυναίσθηση, ως βασικό συστατικό της ΣΝ, επηρεάζει θετικά την ικανότητα του ηγέτη ανθρώπινου δυναμικού να κατανοεί τις ανησυχίες των εργαζομένων και να τους παρέχει συναισθηματική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της μετάβασης.
Η έρευνα των Mayer και Salovey υπογραμμίζει ότι οι ηγέτες με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη έχουν μεγαλύτερη επιρροή στους άλλους ανθρώπους, επιτρέποντάς τους να αυξήσουν το επίπεδο εμπιστοσύνης από την πλευρά τους. Ως αποτέλεσμα, οι εργαζόμενοι θα εμπλέκονται περισσότερο σε ανοιχτή επικοινωνία όταν υπάρχει μια εσωτερική αλλαγή. Μπορούν να κάνουν τους εργαζόμενους να αισθάνονται πιο αγαπητοί, αποτέλεσμα του οποίου θα ήταν η δραστική μείωση της αντίστασής τους απέναντι σε κάθε νέα προσέγγιση ή τεχνολογική καινοτομία. Καθώς η βιομηχανία 5.0 αναδιαμορφώνει τους συμβατικούς ρόλους στον εργασιακό χώρο, το υψηλό επίπεδο ΣΝ που διαθέτουν οι ηγέτες ανθρώπινου δυναμικού είναι αυτό που θα μπορέσει να υποστηρίξει τη γεφύρωση αυτού του χάσματος μεταξύ της συνεργασίας ανθρώπου-μηχανής και του να κάνει τους εργαζόμενους να αισθάνονται ασφαλείς και να έχουν κίνητρα.
Δημιουργώντας ένα υποστηρικτικό περιβάλλον
Η αλλαγή χρειάζεται ένα ευνοϊκό περιβάλλον για να ευδοκιμήσει. Η συναισθηματική νοημοσύνη επιτρέπει έτσι στους ηγέτες ανθρώπινου δυναμικού να προωθήσουν μια εργασιακή κουλτούρα που είναι ανθεκτική, ανοιχτή και συνεργατική. Αυτό θα περιλαμβάνει ψυχολογική ασφάλεια που δίνει αυτοπεποίθηση στους εργαζόμενους να εκφράζουν τις ανησυχίες τους, να συζητούν ιδέες για καινοτομία χωρίς το φόβο της κρίσης. Μια μελέτη που διεξήχθη από τον Edmondson, 1999, διαπίστωσε ότι η ψυχολογική ασφάλεια είναι σημαντική για την ομαδική μάθηση και την προσαρμοστικότητα στο πλαίσιο περιβαλλόντων που βιώνουν γρήγορες αλλαγές.
Μέσω της οικοδόμησης εμπιστοσύνης και της δημιουργίας ενεργών φορέων επίλυσης προβλημάτων, οι συναισθηματικά έξυπνοι ηγέτες μπορούν να αναγνωρίσουν το πώς αισθάνεται ένας εργαζόμενος σχετικά με την αλλαγή. Μπορούν να το κάνουν αυτό μέσω συχνών ελέγχων, μηχανισμών ανατροφοδότησης και διαφανούς επικοινωνίας των αλλαγών που συμβαίνουν. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ομάδες υπό συναισθηματικά ευφυείς ηγέτες παρουσιάζουν περισσότερη καινοτομία και δέσμευση σε περιόδους μετασχηματισμού (Goleman et al., 2002).
Η ΣΝ ως εργαλείο για την ενδυνάμωση των εργαζομένων
Η συναισθηματική νοημοσύνη δεν θα χρησιμεύσει μόνο ως εργαλείο ηγεσίας, αλλά θα προσφέρει επίσης άφθονες ευκαιρίες στους υπαλλήλους να χειρίζονται και να προσαρμόζονται σε μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα. Για παράδειγμα, η ενσυναίσθηση και η αυτορρύθμιση επιτρέπουν στους εργαζόμενους να διαχειρίζονται το επίπεδο του άγχους τους και επίσης να είναι ευέλικτοι όσον αφορά τις αναδυόμενες ευθύνες ή τεχνολογίες. Η ενδυνάμωση των εργαζομένων να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους και τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να τα διαχειριστούν ενσταλάζει μια κουλτούρα προσωπικής υπευθυνότητας και ανάπτυξης, έναν απαραίτητο παράγοντα στη Βιομηχανία 5.0, όπου προωθείται η δημιουργικότητα με τον άνθρωπο ως δύναμη.
Οι ηγέτες του ανθρώπινου δυναμικού μπορούν να ενθαρρύνουν τη ΣΝ εφαρμόζοντας στοχευμένη εκπαίδευση στον τομέα της επικοινωνίας, της επίλυσης συγκρούσεων και της συναισθηματικής ρύθμισης. Η έρευνα του Duhigg (2016) υπογραμμίζει ότι οι εργαζόμενοι που έλαβαν εκπαίδευση ΣΝ είναι πολύ πιο ικανοί να εργάζονται σε διαφορετικές ομάδες, να προσαρμόζονται στις νέες τεχνολογίες και να αντιμετωπίζουν με ελαστικότητα τις πιο δύσκολες συνθήκες στην εργασία. Στην πραγματικότητα, το ίδιο το έργο REVIVE 5.0 επιμένει στην αναγκαιότητα του οπλισμού των εργαζομένων με τις ικανότητες EI που είναι απαραίτητες για την προσαρμογή στις δυσκολίες της Βιομηχανίας 5.0.
Δημιουργώντας ΜμΕ έτοιμες για το μέλλον με τη ΣΝ
Για παράδειγμα, για να παραμείνει επίκαιρη και να ευδοκιμήσει στη βιομηχανία 5.0, η συναισθηματική νοημοσύνη πρέπει να ενσωματωθεί στον πυρήνα των πρακτικών ανθρώπινου δυναμικού των ΜμΕ. Η ενσωμάτωση θα πρέπει να αφορά τις προσλήψεις, την αξιολόγηση των επιδόσεων και τα προγράμματα ανάπτυξης ηγεσίας. Στην πραγματικότητα, μια έκθεση του 2016 από την Society for Human Resource Management ανέφερε ότι οι οργανισμοί που έδιναν δημοτικότητα στη EI στις πρακτικές HR τους κατέγραψαν επίσης υψηλότερη ικανοποίηση των εργαζομένων, μειωμένα ποσοστά εναλλαγής προσωπικού και συνολικά βελτιωμένη απόδοση.
Επομένως, οι επαγγελματίες του ανθρώπινου δυναμικού θα πρέπει να επικεντρωθούν σε διαδικασίες συνεχούς μάθησης, συμπεριλαμβανομένων μηχανισμών ανατροφοδότησης όπως η ανατροφοδότηση 360 μοιρών, για να υποστηρίξουν τη συνεχή συναισθηματική ανάπτυξη. Με αυτόν τον τρόπο, η ανθεκτικότητα και η προσαρμοστικότητα θα αποβούν σε μεγαλύτερο προσωπικό όφελος αλλά και σε όφελος του οργανισμού στο σύνολό του, αφού ο τελευταίος, ταυτόχρονα, μπορεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που αναδύονται για τις ΜμΕ: τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τον παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Η οπτική του REVIVE 5.0
Το έργο REVIVE 5.0 σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που θέτει στις ΜμΕ η βιομηχανία 5.0 μέσω της ενσωμάτωσης της συναισθηματικής νοημοσύνης στην ηγεσία του ανθρώπινου δυναμικού. Εξοπλισμένο με ολιστικά εκπαιδευτικά προγράμματα, εργαστήρια και προσομοιώσεις, το έργο εξοπλίζει τους ηγέτες ανθρώπινου δυναμικού με τις απαραίτητες ΣΝ ικανότητες για τη διαχείριση της αλλαγής σε όλους τους οργανισμούς. Σε αυτή τη γραμμή, το REVIVE 5.0 αναπτύσσει μια κουλτούρα ενσυναίσθησης, συνεργασίας και ανθεκτικότητας στον εργασιακό χώρο, καθιστώντας έτσι δυνατό για τις ΜμΕ να παραμείνουν συνδεδεμένες με την τεχνολογική καινοτομία, διατηρώντας παράλληλα μια ανθρώπινη επαφή.
Στη Βιομηχανία 5.0, όπου η τεχνολογική ανάπτυξη και η ανθρώπινη εφευρετικότητα ενσωματώνονται, η συναισθηματική νοημοσύνη αποτελεί απαραίτητο εργαλείο σε περιόδους αλλαγών. Με τη βοήθεια της ΣΝ, οι ηγέτες ανθρώπινου δυναμικού μπορούν να δημιουργήσουν ένα υποστηρικτικό και προσαρμοστικό εργασιακό περιβάλλον που θα τους δίνει το περιθώριο να αναλάβουν την ευθύνη του ρόλου τους για τη συμβολή τους στην οργανωτική επιτυχία. Όπως υπογραμμίζεται από το έργο REVIVE 5.0, η ενσωμάτωση της συναισθηματικής νοημοσύνης στις πρακτικές ανθρώπινου δυναμικού είναι το κλειδί για τη δημιουργία ΜμΕ έτοιμων για το μέλλον που μπορούν να ευδοκιμήσουν σε ένα συνεχώς εξελισσόμενο βιομηχανικό τοπίο.
Παραπομπές:
Edmondson, A. C. (1999). Psychological safety and learning behavior in work teams. Administrative Science Quarterly, 44(2), 350-383.
Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ. Bantam Books.
Goleman, D., Boyatzis, R., & McKee, A. (2002). Primal Leadership: Realizing the Power of Emotional Intelligence. Harvard Business School Press.
Mayer, J. D., & Salovey, P. (1997). What is emotional intelligence? In P. Salovey & D. Sluyter (Eds.), Emotional development and emotional intelligence: Educational implications (pp. 3-31). Basic Books.
Society for Human Resource Management. (2016). Employee Job Satisfaction and Engagement Report.
Duhigg, C. (2016). What Google Learned From Its Quest to Build the Perfect Team. The New York Times Magazine.